Zapora Pilchowice, położona na rzece Bóbr w pobliżu miejscowości Pilchowice, jest najwyższą kamienną i łukową zaporą w Polsce oraz drugą co do wysokości, zaraz po zaporze w Solinie. Stanowi również drugą najstarszą zaporę w kraju, po zaporze w Leśnej. 

 

     Konstrukcja powstała w latach 1902–1912 w odpowiedzi na katastrofalną powódź z 1897 roku. Decyzję o budowie podjęto 3 lipca 1900 roku. Prace budowlane rozpoczęto w 1902 roku, a w 1904 roku przystąpiono do drążenia kanału odprowadzającego wodę z placu budowy. Kanał ten, o szerokości 9 m, wysokości 7 m i długości 383 m, wyposażono w betonową śluzę kontrolującą przepływ wody, która działa do dziś. Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego odbyło się 20 czerwca 1908 roku. Wezbrane wody kilkakrotnie podtapiały dół fundamentowy w latach 1906, 1908 i 1909.

 

     Budowa zapory oraz pobliskiego mostu była częścią większej inwestycji, która obejmowała budowę linii kolejowej Jelenia Góra–Żagań (Kolej Doliny Bobru). Zapora, o wysokości 62 m i długości 290 m w koronie (140 m w stopie), miała służyć celom przeciwpowodziowym, energetycznym i turystycznym. W momencie ukończenia była największą zaporą kamienno-betonową w Europie, a utworzony zbiornik wodny (Jezioro Pilchowickie) miał powierzchnię 240 ha, głębokość 46 m przy zaporze i objętość 50 mln m³. Oficjalne otwarcie mostu odbyło się 16 listopada 1912 roku z udziałem cesarza Wilhelma II.

 

     Od czasu powstania zapory powodzie w dolinie Bobru wystąpiły tylko w 1915, 1926, 1930, 1938, 1958 i 1997 roku. Na zaporze zbudowano elektrownię wodną z turbinami Francisa i Kaplana. Początkowo w elektrowni znajdowało się pięć zespołów turbin, a od lat 1920. już sześć. Ostatnia modernizacja z 2013 roku zwiększyła moc elektrowni z 7,5 do 13,364 MW dzięki nowym turbozespołom.